Mark van der Jagt: ‘Kinderen kennis laten maken met een andere wereld’

Organisator, presentator en DJ. Mark van der Jagt is een duizendpoot. Cultureel ondernemer, begaan met kinderen. Al langer betrokken bij de Cruyff Courts en nu als producer van Cultuur@CruyffCourts actief in Beverwijk en Heemskerk. ‘Iets aanreiken, iets losmaken en iets aanraken. Dat is het doel. Door culturele activiteiten, en dat kan heel breed zijn, bij kinderen een wens oproepen om daar meer van te leren. Dat is prachtig. Dat vraagt een goed programma, een goede uitvoering, goede begeleiding en vooral ook de tijd en ruimte om contact te maken. Om te verbinden met de doelgroep. Dat is mijn uitdaging.’

Mark van der Jagt (links): ‘Kinderen kennis laten maken met een andere wereld’

Mark van der Jagt komt eigenlijk uit de sportwereld. ‘Het is opvallend. Gooi een bal in de groep en het duurt niet al te lang voor er iemand mee gaat spelen. Leg een gitaar in het midden en het blijft heel lang stil. Dat heeft te maken met onwennigheid. Muziek maken, dansen, zingen; het is kwetsbaar. Je zet jezelf echt op een podium. Dat kan onveilig voelen. Dat is voor veel kinderen even wennen. Cultuur wordt niet aan ieder kind thuis aangeboden. Vaak is het een drempel om een ‘elitair kunstencentrum’ binnen te stappen.

Dus ik breng cultuur naar hen toe. Zo kunnen ze dat leren kennen en aan wennen. Daarom zoek ik ook altijd naar een programma dat een mix is van bekend en onbekend. Rappen en musical zingen. Baritonsax bespelen en breakdancen. Beeldende vorming en buikdansen. Ik hoop altijd bij iedereen een talent aan te boren. Dat een kind gegrepen wordt door iets. Door muziek, door dans of door theater of het maken van een kunstwerk. Dat het laagdrempelig aanbieden van activiteiten een eerste kennismaking is met iets nieuws. Dat er daarna de behoefte ontstaat om meer te leren, om een cursus te volgen. Daar ben ik altijd op gericht.’

Laagdrempelig en lokaal

Cultuur@CruyffCourts is een samenwerking tussen de Johan Cruyff Foundation en het Jeugdfonds Sport & Cultuur. De bedoeling is om op veldjes die toch al veel gebruikt worden voor laagdrempelige sportbeoefening, nu ook lokale culturele activiteiten aan te bieden. De gemeente, basisscholen en de buurtcoach, welzijnswerk en diverse culturele instellingen doen vaak ook mee. Mark van der Jagt: ´Hier in de regio werk ik intensief samen met het Cultuurhuis in Heemskerk en Centrum voor de Kunsten in Beverwijk. Zij kennen de buurt, hebben lokale docenten en kunnen dingen aanbieden die hier passen. Die aansluiten bij wat hier nodig is. Die middenin de wijk staan, die rolmodellen zijn voor de kinderen. Het komt heel precies.

Ik weet uit ervaring als DJ: het gaat om de afstemming. Sommige muziek is een floorfiller, andere nummers zijn floorkillers. Dat moet je aanvoelen. Je moet dus voeling hebben met de doelgroep. Ik ga dus, voorafgaand aan het samenstellen van een programma goed luisteren naar en praten met de doelgroep. Wat leeft er? Waar zijn ze mee bezig? Wat slaat aan en wat slaat dood. Wat bijvoorbeeld heel succesvol was, is het samen maken van een kunstwerk. Een werk dat ook blijft hangen op het Cruyff Court of ergens tentoongesteld wordt. Op dit moment maken we kunst van afval; pollution art. Daar zit ook weer een maatschappelijke boodschap in. We hebben het over duurzaamheid, over weggooien en recyclen.’

Mix van activiteiten

Het zijn eigenlijk drie belangrijke vragen, vertelt Mark. ‘De eerste is: wie wil ik bereiken, wie is mijn doelgroep? De tweede is: Waar kan ik ze bereiken? En de laatste vraag is: Waarmee kan ik ze bereiken? Als ik dat allemaal in kaart heb, ga ik met mogelijke partners om de tafel. En zo ontstaat er al een aantal jaar een gevarieerd cultureel aanbod op de lokale Cruyff Courts. Graag wil ik dat kinderen iedere week iets anders kunnen ervaren. Het moet altijd wel een mix zijn van verschillende activiteiten; muziek, dans en beeldend. En het moet aansluiten bij het reguliere, structurele aanbod van de organisaties. Zo kunnen de deelnemers makkelijk doorstromen naar de wekelijkse cursussen.

Wat mij betreft zou het trouwens ook wat meer kortere workshops mogen zijn van 3 of 4 maanden of zelfs 1-daagse cursussen. In plaats van dat kinderen zich voor een jaar moeten verbinden aan een club. Juist bij cultuur past dat goed. Daar zou ook financiering voor moeten zijn. Ik vind het zelfs verdedigbaar dat muziek- of theaterfestivals vergoed worden voor kinderen bij wie de ouders dat niet kunnen betalen. Muziek of theater kan je leven ingrijpend veranderen en iets losmaken dat je inspireert en laat kennismaken met een andere wereld.’

Aantallen niet zo belangrijk

Op dit moment is Mark van der Jagt wekelijks te vinden op het Cruyff Court. ‘De ene week komen er 15 kinderen, de andere week 150. Ik vind aantallen niet zo belangrijk. Mij gaat om de kinderen te bereiken die hier behoefte aan hebben. Die anders hier niet mee in aanraking komen. Voor die kinderen doe ik het. Vorig jaar zijn er in Beverwijk bijvoorbeeld 25 kinderen doorgestroomd naar het Centrum voor de Kunsten, waarbij het lesgeld werd betaald door het Jeugdfonds. Dat is natuurlijk fantastisch. Daarom ben ik ook iedere week aanwezig. Om dat contact te maken, die verbinding te leggen. Te kijken voor welke kinderen ik iets kan betekenen. Wie gegrepen is door iets. Wie graag verder zou willen.

En als het dan lastig is thuis qua betalen, dan kan ik contact zoeken met school of een intermediair. Soms is dat best lastig. Er rust een taboe op armoede. Het is niet altijd makkelijk bespreekbaar. Is mijn vraag op zijn plaats? Hoe begin je over dit onderwerp? Dat is soms nog best even zoeken. De taal en de methode zijn soms ook een drempel. Maar ik probeer wel altijd het gesprek aan te gaan. Want ik blijf uitreiken en zoeken naar mogelijkheden om zoveel mogelijk kinderen te activeren en hopelijk te inspireren!’

Programma Cultuur@CruyffCourts Beverwijk

Programma Cultuur@CruyffCourts Heemskerk

Meer over Cultuur@CruyffCourts

Lees meer verhalen Lees meer verhalen van Jeugdfonds Sport & Cultuur Noord-Holland