Naar Jeugdfonds Sport & Cultuur Gelderland pagina

Gelderland | 30 september 2020

Aukje: ‘Ieder kind verdient het om zich optimaal te kunnen ontwikkelen’

De kamer van Aukje – intern begeleider op een basisschool in Harderwijk – bevindt zich midden tussen de klaslokalen. De deur van haar kamer staat altijd open: “Ik zie het als mijn rol om de drempel weg te nemen. Ouders en kinderen moeten altijd binnen kunnen lopen voor hulpvragen.” Aukje staat klaar voor alle leerlingen en kent de school op haar duimpje. Ze vertelt trots wie waar zit, hoe laat de kinderen pauze hebben en over het vrije bibliotheeksysteem dat ze onlangs introduceerden. “Zo hebben alle kinderen toegang tot leuke boeken”, jubelt ze.   

Op meerdere plekken in de school hangen posters van het Jeugdfonds Sport & Cultuur. Aukje is al jaren intermediair voor het fonds en ondersteunt hun missie: “School is dé plek om ouders direct te wijzen op hulp. Dat scheelt ze uren aan zoekwerk. En juist alle initiatieven samen kunnen dat extra steuntje in de rug geven waardoor kinderen weer mee kunnen doen.”

Op school hebben we zicht op het totaalplaatje

Inmiddels pikt Aukje de gezinnen die hulp kunnen gebruiken er zo uit: “Hoe meer gezinnen je begeleidt, des te sneller je de signalen van armoede herkent. Je ontwikkelt een extra set voelsprieten.” Haar ervaring en de schoolsetting helpen hierbij: “Op school hebben we zicht op het totaalplaatje. We zien deze kinderen elke dag, weten of de ouders werken en of ze moeite hebben met het betalen van de ouderbijdrage. Hierdoor kunnen we snel inspringen wanneer dit nodig blijkt te zijn.” 

Armoede kent vele gezichten

Aukje weet dat armoede vele gezichten kent. Om kinderen zo snel mogelijk te kunnen helpen, is het cruciaal de signalen die hierop wijzen vroegtijdig te herkennen: “Wanneer een kind structureel zijn of haar fruithap ‘vergeet’, er meer dan eens onverzorgd uitziet, rondloopt in te kleine, versleten of te dunne kleding, dan gaat dat opvallen. Als zo’n kind dan ook nog eens ziekgemeld wordt op zijn of haar verjaardag of zelfs thuis wordt gehouden tijdens een schoolreisje, dan vallen de puzzelstukjes al gauw in elkaar.” Soms duurt het wel even voordat de ernst van de situatie aan het licht komt, erkent Aukje: “Ouders die zich schamen, weten de situatie vaak nog een tijd te verbloemen door de wereld van hun kinderen te verkleinen. Als ouders hun kinderen met een lach op het gezicht naar school brengen, heb je niet gelijk door wat er zich thuis echt afspeelt.” 

De omvang van deze onzichtbare armoede werd zichtbaarder ten tijde van de coronacrisis: “Ineens verdwenen er een aantal kinderen van onze radar. We zagen ze niet terug bij de digitale lessen. Het bleek dat een deel van hen thuis geen laptop had.” Razendsnel regelt Aukje via haar contacten een aantal laptops voor de kinderen. Zo konden ook deze leerlingen mee blijven doen. Achteraf gezien, hadden nog meer kinderen behoefte aan deze hulp, benadrukt Aukje: “Bij terugkomst op school vertelden een aantal kinderen dat ze alle digitale lessen via mama’s mobiele telefoon hadden gevolgd. Dan breekt mijn hart, want deze kinderen hebben wekenlang niet optimaal mee kunnen doen.” 

De cirkel doorbreken

Wanneer Aukje vermoedt dat een leerling baat heeft bij hulp, dan knoopt ze een praatje met ze aan. Tijdens zulke gesprekken merkt ze dat kinderen in hun hoofd bezig zijn met de geldzorgen van hun ouders: “Kinderen zijn geneigd de stress van hun ouders op te zuigen. Hierdoor zitten ze minder lekker in hun vel. Het effect hiervan zie je terug in hun schoolprestaties en ontwikkeling.” Deze cirkel kan volgens Aukje doorbroken worden wanneer kinderen een uitlaatklep geboden wordt: “Iedereen moet soms even zijn stress kwijt en wil mee kunnen doen – zij het met sport, kunst of muziek. Lekker bewegen of iets met je handen maken, laat een kind zien dat het veel meer in zich heeft. Ieder kind – arm of rijk – verdient het om dit gevoel te ervaren en zich optimaal te ontwikkelen.”

Hulp vragen is moeilijk

Ondanks dat Aukje zich in haar werk vooral op de kinderen richt, verliest ze ook de ouders niet uit het oog: “Ouders stellen zich kwetsbaar op wanneer ze hun zorgen bij mij op tafel leggen. Hulp vragen is moeilijk. Wanneer ze dit doen, dan is het oneerlijk ze als zielig te bestempelen en hen alles uithanden te nemen. Daarom probeer ik met ze mee te denken, ze te betrekken bij het proces en ze in hun kracht te zetten. Uiteindelijk zijn zij verantwoordelijk voor hun kinderen en moeten zij ze naar de sportclub brengen!”

De impact van Jeugdfonds reikt verder dan het kind zelf, legt Aukje uit: “Ik heb geregeld dat een leerling van ons kon gaan voetballen bij de voetbalvereniging in de buurt. Kort daarna belde zijn moeder mij blij op. Ze was gevraagd kantinedienst te draaien. Eindelijk had ze ook weer een reden om de deur uit te gaan. Haar sociale isolement werd doorbroken. Ze was hier zo dankbaar voor.”   

Aukje hoopt in de toekomst nog veel meer gezinnen te kunnen helpen. Daarom daagt ze iedereen in Nederland uit om over armoede te praten: “We bereiken nog lang niet alle kinderen. Hulp vragen bij armoede moet net zo normaal worden als naar de huisarts gaan.” Aukje gelooft dat de kracht van herhaling hierin essentieel is: “Kinderen moeten weten dat ze recht op deze hulp hebben!  Elke school moet vol hangen met posters van initiatieven die kinderen in armoede kunnen helpen, noem ze in kinderprogramma’s op televisie en besteedt er in elke schoolkrant aandacht aan!”

>> Werk je ook in het basisonderwijs en wil je kinderen helpen? Klik dan hier.