8 mei 2020

Kenniscentrum Sport & Bewegen: Geef jongeren een stem

Kenniscentrum Sport & Bewegen helpt professionals werkzaam in sport, zorg, onderwijs en overheid met kennis, adviezen en producten zodat sport en beweging voor iedereen vanzelfsprekend en toegankelijk wordt. Meedoen aan beweeg- en sportactiviteiten is voor kwetsbare groepen, bijvoorbeeld kinderen en jongeren uit gezinnen met een laag inkomen, niet vanzelfsprekend. De verwachting is dat steeds meer gezinnen als gevolg van de coronacrisis de sportclub niet (meer) kunnen betalen. Laura Butselaar en Jamilla Vervoort zijn specialist ‘Meedoen door sport en bewegen’. Ze geven professionals handvatten om ervoor te zorgen dat kwetsbare jongeren mee kunnen doen.

“We werken vanwege de coronacrisis vanuit huis, maar hebben het toch behoorlijk druk,” zegt Laura. “”Er moeten andere manieren gevonden worden om kinderen en jongeren te bereiken. We verwachten dat als gevolg van de crisis de groep ouders die de sportclub niet meer kunnen betalen, groeit. De crisis is ook een kans is nu het kabinet sportaanbieders aanmoedigt ook deze kinderen welkom te heten, maar de vraag is hoe doe je dat dan? Daar moeten we nu op inspelen. We hebben een artikel gepubliceerd met tips hoe je dat kunt doen.” Laura: “Sport en bewegen moet voor alle kinderen bereikbaar zijn. Ondanks alle voorzieningen die er zijn, zien we dat een grote groep nog niet bereikt wordt of dat ze het na een tijdje weer opgeven. Wij kijken welke factoren daarbij een rol spelen.”

Toekomstperspectief

Sport, beweging, deel uitmaken van een sociaal netwerk zijn belangrijk. Hoe motiveer je jongeren te gaan sporten? Vraag het de jongeren zelf, is de logische conclusie. Laura: “Dit jaar is er een onderzoek uitgezet om in gesprek te gaan met jongeren. Wat betekent sport en bewegen voor ze, willen ze het wel en zo ja, hoe dan? Op basis van hun antwoorden, ontwikkelen we adviezen voor bijvoorbeeld gemeenten. Sport en bewegen verbetert het toekomstperspectief van kinderen en jongeren. Niet alleen omdat je er gezond en fit door wordt, maar vanwege het sociale netwerk. Er gelden regels en afspraken op de club, je moet samenwerken en rekening met elkaar houden. Je doet er dus allerlei skills op waar je ook in de toekomst iets aan hebt. En een jongere kan, behalve sporten, ook een andere rol op zich nemen in de sportvereniging. Daar leren ze van en dat is goed voor het zelfvertrouwen.”

Meiden

Het kenniscentrum werkt met een ‘human capital model’ waar maar liefst 79 effecten benoemd zijn van sport en bewegen voor iedere doelgroep. “Dankzij wetenschappelijk onderzoek kennen we die effecten,” zegt Laura. “Bijvoorbeeld het effect op schoolprestaties. We zien ook waar nog een tandje bijgezet moet worden. Zo is Jamilla bezig met meiden en buurtsport. “We weten dat meiden niet zo snel buiten op een veldje in de buurt gaan sporten,” zegt Jamilla. “We kijken hoe meiden toch gestimuleerd kunnen worden om iets te gaan doen. Daarbij is in gesprek gaan heel belangrijk. Professionals, denk aan buurtsportcoaches, kunnen naar scholen gaan en aan de meiden vragen wat ze willen en ervoor zorgen dat de meiden ook betrokken worden bij de organisatie van de activiteit.”

De effecten van de coronacrisis

Vanwege de coronacrisis zaten veel kinderen en jongeren thuis. Laura: “We hebben nog niet helemaal in beeld wat het effect daarvan is. We weten wel dat het juist voor deze kwetsbare groep belangrijk is om naar de club te gaan. Veel mensen uit deze doelgroep wonen klein, hebben geen tuin en er zijn geldzorgen. Dat levert stress op. We denken dus na over hoe we sport en bewegen in deze situatie toch aan kunnen bieden. Dat hoeft helemaal niet zo ingewikkeld te zijn. Zo biedt sporttrainster Houda Loukili interactieve live workouts aan voor vrouwen, meisjes, moeders en hun kinderen. Ze doet dit samen met haar kinderen en de online opkomst is heel goed. Zo inspirerend!”

Weer naar buiten, en nu?

De sportverenigingen gaan weer voorzichtig open. Het kabinet moedigt sportaanbieders aan om niet alleen open te gaan voor hun ‘eigen leden’, maar alle kinderen en jongeren welkom te heten. Hoe doe je dat voor kwetsbare kinderen en jongeren? Laura: “Dit is een doelgroep die wat extra’s vraagt. Clubs moeten daarop inspelen. We hebben een aantal tips op een rijtje gezet om kinderen en jongeren te betrekken. Het is goed dat sportclubs gevraagd wordt ook open te gaan voor niet-leden. Dat biedt kansen. Daarnaast kan er dichtbij huis, bijvoorbeeld op de Cruyff Courts kan van alles – en vooral in samenspraak met de doelgroep – georganiseerd worden. We willen dat kinderen en jongeren beginnen met sporten maar het ook volhouden. Ook daar hebben we allerlei tips voor. Zeker als kinderen in de puberteit komen, zie je een dip in de deelname. Essentieel is dat jongeren zelf een stem hebben en dat clubs dat moeten benutten in wat zij aanbieden. Bijvoorbeeld door flexibeler te worden in hun aanbod, niet alleen voetbal aan te bieden maar samen te werken met andere verenigingen. Of het te combineren met huiswerkbegeleiding.

Juist deze tijd biedt de kans goed na te denken over hoe we het zo goed mogelijk kunnen inrichten om de drempel naar sport en bewegen zo laag mogelijk te houden.”

Lees meer

• Verwelkom kinderen uit gezinnen met een laag inkomen bij sport: 14 tips
• Interactieve live workouts aan voor vrouwen, meisjes, moeders en hun kinderen door Houda Loukili